Only Lyon...
Onze studiereis voerde ons via de Frejustunnel naar Frankrijk. Bizarre ervaring: met klamme mist in Italie de tunnel in en 13 km verder er weer uit in een zonovergoten Frankrijk! Afijn, vandaag de eerste lokatie van de Biennale van Lyon “gedaan”, een impressie kun je hier vinden.
Uitzicht over de Piedmont-area
Venetie is achter de rug en we zijn op weg naar de volgende Biennale, die van Lyon. We hebben een tussenstop gemaakt in Torino/Rivoli om daar het Castello di Rivoli te bezoeken waar een interessante tentoonstelling van de Arte Povera is. Voor een impressie zie hier. Het gebouw zelf, een oud kasteel, is ook zeker de moeite van het bezoeken waard. Bovendien heb je er prachtig uitzicht over de Piedmont-area.
Castello di Rivoli
Illuminazione, Biennale van Venetie
Het eerste bezoek aan de Biennale van Venetie zit er weer op. Een impressie staat hier.
Anish Kapoor is dit jaar uitgenodigd voor de expo-reeks Monumenta in het Grand Palais in Parijs. De beschrijving van zijn werk Leviathan maakte ons zo nieuwsgierig dat wij acuut met busmans naar Parijs zijn afgereisd. Het was geweldig! Kapoor heeft het interieur van het Grand Palais gevuld met een gigantische amorfe installatie die uit drie aan elkaar gekoppelde ballonvormen bestaat die de constructie van het Grand Palais lijken weg te drukken. Kijk hier voor een uitgebreider verslag.
Het was heerlijk weer en we hebben een mooie fietstocht naar Montmartre gemaakt. Eenmaal weg van de toeristenmassa bij de Sacre Coeur en het Place du Tetre zagen we tijdens de afdaling in de nauwe straatjes een heus wijngaardje tussen de oude huizen en parkeerplaatsen.
Het lukte op zo korte termijn niet meer om kaarten voor het grand slam van Roland Garros te bemachtigen dus maandag besloten we naar Wallonië te gaan waar we de scheepsliftenroute hebben gedaan. Al jaren lonkt het toeristische bord van ‘het hellend vlak van Ronquieres’ ons langs de autoroute naar Parijs toe en aangezien we in een monumentale bui waren leek ons dit wel passend na de Leviathan van Kapoor.
Langs het Historische Centrumkanaal in de provincie Henegauwen liggen vier hydraulische scheepsliften die nog in werking zijn. De oude liften overbruggen elk een hoogteverschil van 17 meter door middel van water. Er is een zeer pittoreske fietstocht uitgezet langs de machine-age achtige bouwwerken.
De oudjes hebben we niet in werking gezien, maar wel de Texas-size scheepslift van Strepy-Thieu. Dit enorme bouwwerk ligt aan het nieuwe kanaalvlak voor het Centrumkanaal en is gebouwd om schepen tot 1350 ton de lucht in te hijsen. Het overbrugt een hoogteverschil van ruim 73 meter en vervangt de 4 oude hydraulische liften. Hier zagen we een enorm binnenschip en nog 4 plezierbootjes een gigantische bak invaren die vervolgens dus meer dan 70 meter de lucht in werd gehesen. Adembenemend!
De ochtend daarna hebben we busmans bij het hellend vlak van Ronquieres geparkeerd. Dit nivelleert een hoogteverschil van 68 meter tussen twee kanaalvakken. Het bestaat uit een soort sluis die zich sluit als een enorme bak met water en die vervolgens op rails naar boven (of naar beneden) worden gesleept. Dus tijdens een genoeglijk ontbijtje in de zon zagen we een groot binnenvaartschip naar boven gehesen worden en ook kwam er weer een naar beneden. Ook heel spectaculair!
De klaprozen in Normandië
Uitzicht op Mont Saint-Michel
De Telegraph Chappe in Saint-Marcan. Meer informatie hier.
De ramen in de kathedraal Saint-Samson in Dol-De-Bretagne
Het portaal van de kathedraal Saint-Samson in Dol-De-Bretagne
De menhir van Champ-Dolent, 10 meter hoog en geldt als een van de mooiste van Bretagne
Een van de kunstwerken op de biënnale van Rennes. Meer info hier.
Picknick bij de beroemde smederij van Les Forges-de-Paimpont
Teddie met stok bij de beroemde smederij van Les Forges-de-Paimpont. NB: Stok is nog steeds favoriet!
Prachtige dieren-decoratie bij de donjon van Forteresse de Largoet. De donjon zelf, de hoogste van Frankrijk, was helaas gesloten.
Het strand van Quiberon
Meer Quiberon.
Het Carcassonne van de westen: de oude stad Guerande bij de poort Saint-Michel.
Naar de Vendee: de brug van St-Nazaire
Als we hier niet tot rust komen… Uitzicht vanaf ons plekje op de camping in de Vendée.
Na onze boot-escapades op de zondag was het maandag weer tijd voor het betere toeristische sightseeing-werk. Ons startpunt was het gebouwencomplex
van het Klooster van Novodevichy ofwel Nieuwe Maagdenklooster.
De tocht erheen met de auto was weer een echte belevenis. Je moet namelijk weten dat je bijna nergens in de stad linksaf mag slaan. Dit heeft het verwarrende gevolg dat je geregeld eerst kilometers een geheel verkeerde kant op moet rijden voor je ergens keren kan of linksaf kan slaan waardoor je richtingsgevoel je al snel in de steek laat. Omdat het verkeer naast chaotisch ook nog waanzinnig druk is en omdat niemand er een probleem in ziet om zijn auto, zelfs op de drukste boulevards, zeer hinderlijk dubbel te parkeren, rijdt je feitelijk in een continu verkeersinfarct rond.
Het Klooster van Novodevichy ligt echter als een oase van rust aan de Moskva rivier en stamt uit de 16de en 17de eeuw. Het is opgetrokken in een Moskovische barokstijl en het is onderdeel van een keten van kloosters die geïntegreerd waren in
het verdedigingssysteem van de stad. Het werd bewoond door vrouwen uit de
familie van de Tsaar en de aristocratie die er feitelijk hun vrouwen opsloten die in ongenade waren gevallen. Verder zijn er leden van de familie van de
Tsaar en zijn hof begraven in de begraafplaats van het klooster.
Onderdeel van het kloostercomplex is ook een museum met alweer prachtige fresco's en iconen afkomstig uit kerken uit heel Rusland, erg indrukwekkend allemaal en we ondergaan hierdoor een heuse Romaanse revival!
Achter het kloostercomplex lag de volgende stop: een 7 hectare grote begraafplaats, met graven van zowel gewone alsmede allerhande prominente Russen. Zo liggen hier de resten van Molotov, Raisa Gorbatsjova en ook Boris Jeltsin, Rostropovich, Eisenstein, Shostokovich en Scriabinde zijn hier begraven. Wat ons in elk geval opviel is de bombast en de show-off die de Russen zelfs na de dood weten vol te houden. Alweer heel bijzonder!
Na het kerkhof weer in de auto gesprongen en naar de Garage afgereisd. De Garage is het nieuwste museum van Moskou dat in 2008 door Daria Zhukova, de vriendin van Abramovich, is opgericht. Het is, wat de naam al doet vermoeden, een oude garage die voor het openbare gebruikt werd. Het is een gebouw van fabriekachtige proporties met onder meer een uiterst trendy cafe/restaurant en zeer uitgebreide kunst-boekenwinkel. Hier eerst heerlijk geluncht en daarna de expositie bekeken. Zeer de moeite waard (klik hier voor verslag).
De middag hebben we vervolgens afgesloten met een bezoek aan de Nederlandse ambassade, waar Mieke werkt, en die gevestigd is in een statig pand inclusief Hollands wapen met Leeuw op de gevel en natuurlijk een afbeelding van de vorstin aan de muur. En, heel belangrijk in Moskou, eigen parkeerplekken!
Het diner hebben we genuttigd op een bijzondere plek met uitzicht op de Christus de Verlosser kathedraal. Deze kathedraal is een herbouw van een eerdere versie die tussen 1831 en 1889 gebouwd is. In de 30er jaren van de vorige eeuw is het gebouw op last van Stalin gesloopt waarbij het marmer van de
kerk verwerkt is in het nabijgelegen
metrostation "Kropotkinskaja". Stalin had op deze plek het hoogste gebouw ter wereld, het "Groot Sovjetpaleis van het Socialisme" willen bouwen maar de grond bij de rivier bleek echter veel te slap voor een dergelijk gebouw waarna op de inmiddels voltooide fundamenten een verwarmd openluchtzwembad werd gebouwd. In 1991 werd alles weer teruggedraaid, het zwembad gesloopt en in 1997 is de Christus de Verlosser kathedraal in oude glorie hersteld.
Het eten was overigens weer voortreffelijk – waar-o-waar verkopen ze in Den Haag zulke lekkere pizz'as – een waardig besluit van alweer een mooie dag in Moskou.
Na een lange koude winter is de lente losgebarsten in Moskou. Tijd om er eens kijkje te nemen. We logeren bij Mieke en Henk die in een statig appartement in het centrum wonen op loopafstand van het Rode Plein en het Kremlin.
We arriveerden om 2 uur 's nachts. Na de gebruikelijke schermutselingen bij de immigratie op het vliegveld
leidde Mieke ons vlot op ingenieuze wijze langs de lange rijen bij de
douane en gingen we op weg naar ons logeeradres. We hebben inmiddels de
verkeersstromen overdag kunnen aanschouwen dus we begrijpen waarom ons
werd aangeraden de avondvlucht te nemen. Na even bijkletsen lagen we om een uur of 4 in bed.
Mieke was al naar de ambassade vertrokken toen we opstonden en na het ontbijt heeft Henk ons, na een korte tour, afgezet bij het Kremlin.
Kremlin betekent "vesting" en de meeste oude Russiche steden hebben er een. Die van Moskou ligt aan de Moskva en is enorm. Binnen de muren liggen wegen, pleinen, parken en gebouwen die gedeeltelijk uit de Middeleeuwen en uit het communistische tijdperk stammen.
Wij waren met name geïnteresseerd in de drie Russisch-orthodoxe kathedralen. Eerst hebben we de Maria Hemelvaartkathedraal bekeken. Waar de Franse kathedralen met name door hun omvang indruk maken is het hier de rijkheid van het interieur dat de experience bepaald. De binnenkant is van top tot teen bedekt met fresco's en iconen. In de orthodoxe kerk wordt het schip van het koor gescheiden door iconostase, een wand die de ruimte in tweeën deelt en hem scheidt in een geestelijk en wereldlijk gedeelte. De wand is bedekt met schitterende iconen die allemaal hun eigen onderwerp en betekenis hebben.
Het was heel bijzonder om te kunnen ervaren hoe de Europese Middeleeuwse kerken er ooit hebben uitgezien. In de rest van Europa zijn de fresco's bijna allemaal overschilderd. De fresco's in de Maria-Hemelvaartkathedraal waren heel warm van kleur doordat de muren, alvorens ze te beschilderen, eerst verguld zijn. In deze kathedraal werden de tsaren van Rusland gekroond en de patriarchen begraven.
De volgende kathedraal die we bezochten, de kathedraal van de Aardsengel, is de plek waar de tsaren, tot de stichting van St Petersburg, begraven werden. Ook hier weer veel fresco's en iconen, onder meer portretten van de personen die hier begraven liggen. Ook de tombes zelf zijn bijzonder: de witte, stenen sarcofagen met oud-slavische tekst, zijn ingepakt in een soort bronzen kasten. Het staat er behoorlijk vol.
Tot slot de Annunciatie-kathedraal, de oorspronkelijke hofkapel van de tsaren. Ook hier weer een indrukwekkende iconostase. 
Het was prachtig weer en het was heerlijk om door het park richting het Rode Plein te wandelen langs de Eeuwige Vlam, een monument ter herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Er zwierven nogal wat bruidspaartjes rond. De bruidjes laten traditioneel hun trouwboeketjes achter bij het monument.
Het Rode Plein werd aan een grote onderhoudsbeurt onderworpen werd. Even
neergestreken op een terras bij het Gym (spreek uit "KOEM") waar we een
jus genuttigd hebben met uitzicht op mausoleum van Lenin. Het Gym is dus
het sjiekste winkelcentrum van Moskou, een soort Champs Elysees, wat
ons bij het afrekenen direct duidelijk werd :-). Daarna via het Gym
teruggelopen naar een ander groot ondergronds winkelcentrum alwaar we
nog een cappu genomen hebben en zijn toen naar ons verblijf terug
gewandeld.
Moskou is een mooie levendige wereldstad, waar tegenwoordig echt alles te krijgen is. De stad heeft het kapitalisme zichtbaar omarmd. Lange rijen bij de MacDonalds, de Media markt en een heuse Starbucks.
De honden blaffen, de karavaan trekt verder…
Het eerste doel was Boeschepe (NoordFrankrijk) om daar op de boerencamping Les Houblonnières een paar dagen bij te komen. Daarnaast vormt het een vrijwel ideale uitvalsbasis voor ons jaarlijkse bezoek aan Watou. En een boerencamping is het! Waar we in het verleden al konden uitkijken op tevreden grazende herkouwers, lopen er nu ook kippen, een haan en zelfs een klein varken rond die op gezette tijden een ronde langs de verschillende tenten en caravans maken om te kijken of er iets te eten valt. Erg landelijk plaatje dus. Teddie echter bleek met name het varken (terecht naar later bleek) als voedselconcurrent te zien en liep steeds paars aan van woede als ze het wandelende stopcontact in het vizier kreeg.
Na het bezoekje aan Watou (klik hier voor verslag) maandag, zijn we dinsdag doorgereisd naar de Belgische kust voor een andere kunstmanifestatie: Beaufort03 (klik hier voor verslag). Veel mooie kunst gezien, maar naast de kunstliefhebbers blijkt de kust toch voornamelijk bevolkt met wereldlijke types die meer op hebben met Plopsa, volle, drukke en lawaaierige boulevards, frietkotten en bierhuizen. Gelukkig bij Westende een leuke camping gevonden, wel erg commercieel, maar in elk geval rustig en niet hinderlijk vol.
Vanaf deze plek onder meer per fiets verder Beaufort03 geëxploreerd. De route voert via de kustplaatsen, boulevards en duinenrijen langs de verschillende kunstwerken.
Mooie stranden trouwens, met mooie apporteerstokken, die met name door Teddie erg op prijs gesteld werden.
Donderdag weer verder getrokken om in Blankenberg neer te strijken. Na een rondgang langs de verschillende campings de optisch minst verschrikkelijke gekozen voor de nacht. Het was een werkelijk overvol geheel, erg aan de prijs, rijen en rijen stacaravans en gespeend van alle voorzieningen. Het enige wat ons daar op de been hield was het bord “Na 22:00 volledige stilte voor de nacht”. Dat was dus jammer, de gehele nacht wakker geweest/geworden van allerhande onrust, gepraat, auto’s en wat niet meer.
Total-loss de volgende ochtend alles in de bus gegooid en hoewel kunst inderdaad troost, toch de kunst maar de kunst gelaten – maken we in September wel af – en fluks teruggereden naar de rust van ons startpunt in Boeschepe waar het gelukkig nog goed vertoeven was en waar we (nu ja met uitzondering van Teddie dan) weer genieten van de scharrelende varkens, kippen, haan en koeien en het fenomenale uitzicht over het noord-Franse landschap.
Een uitstapje naar museum de Pont, waar we een
tentoonstelling van Luuk Wilmering en Thomas Struth gezien hebben. Zeer de moeite waard zoals
gebruikelijk in ons favoriete museum. Dit hebben we ook laten weten in een
enquete die we in ruil voor een gratis cappuccino ingevuld hebben.
Daarna door naar Gent waar we in het SMAK
verblijd werden met een nog een mooie tentoonstelling van Mark Manders dit
keer. Het kan niet op!
De appelcrumble in het museumrestaurant is een
regelrechte aanrader. Daar hebben we de aan onszelf eerder beloofde Vlaamse
friet graag voor laten staan.
In het park De Oude Warande in Tilburg vindt op dit moment een internationale expositie plaats: Wanderland – Lustwarande 08.
De Oude Warande is het best bewaarde Barokke bos in en het enige sterrenbos in Nederland. Het bos meet 64 hectare en is horizontaal, verticaal en diagonaal door paden doorkruist, waardoor een ster gevormd wordt. In de kleinere vierkanten die hierdoor ontstaan zijn ook weer paden aangelegd,ieder in een verschillende vorm: een cirkel, een vierkant, een ruit en een achthoek. Daardoor wordt het bos een echt labyrint waarbij je je enkel nog kon oriënteren door glimmende ufovormige kunstwerk van Subodh Gupta, dat op het middelpunt van het park ligt.
Goede kunst gezien in een heel bijzonder park (voor een inhoudelijk verslag zie www.2gods.com) met af en toe een misser:
En we weten nu ook dat Tilburg zijn Bossche Bollen-nijd heeft overwonnen en eigen gebakje heeft. Lekker, maar zwaar. Ons advies: delen.
Naar Watou, waar de jaarlijkse poëziezomer plaats vindt. Kunst en
poëzie van hoge kwaliteit in boerenschuren en kerken (voor een
inhoudelijk verslag kijk op www.2gods.com). De gedichten waren dit jaar op spiegels gepresenteerd, wat heel mooi was.
Watou is een piepklein dorpje in de grensstreek met Frankrijk, dat in de zomer overspoeld wordt door kunst- en poëzieliefhebbers.
Het hele dorp staat in het teken van deze manifestatie en iedereen doet zijn best er iets leuks van te maken. Zo kregen wij deze prachtige Watou-sandwich voorgeschoteld.
Na al die oude architectuur hadden wij behoefte aan moderne, hedendaagse kunst en dat kregen we te zien in het Monasterio Santa Maria de las Cuevas, waar het museum van contemporary art gevestigd is (CAAC). Alhoewel er niet echt hedendaagse kunstenaars exposeerden maar kunstenaars- en collectieven die in de loop van de vorige eeuw hun sporen hebben verdiend was het toch een heel inspirerend bezoek We zagen werk van Prado Pool, ANT FARM, Josep Renau en de Viennese Actionism.
Het museum ligt buiten het centrum op het Isla de la Cartuja, wat in 1992 het expo-terrein was. Het is nu een complex van tentoonstellingsruimten, musea en parken met enerzijds hypermoderne gebouwen en anderzijds dus dit klooster uit 1400. Columbus heeft hier gewoond en gewerkt en van 1507 tot 1542 lag zijn lichaam ook begraven in de crypte van de kerk.
Slow start en toen ook nog de bus naar Sevilla gemist om 1 uur. De volgende ging pas om 3 uur 🙁
Vandaag het Real Alcazar bezocht. Het is een koninklijk paleis waar de heersers van deze streek steeds hebben verbleven. Dit waren zowel de moren als de christenen. Uitzonderlijk is dat de christelijke heersers de kunstwerken en bouwstijl van de moren niet hebben vernietigd.
(zie ook www.patronato-alcazarsevilla.es/)
Prachtige tuinen met veel water en schaduwrijke bankjes onder bloeiende bourgonvilla horen ook bij een dergelijk paleis.
Gelukkig zijn alle Documenta-activiteiten binnen en af en toe hebben we ook wel in de zon kunnen zitten. Deze verregende strandstoelen staan aan het grote plein voor het Fridericianum met het Poppy Field van Sonja Ivecovic en de Carroussel van Andreas Siekman.
Kijk voor ons verslag over Documenta XII op www.2gods.com
Website Documenta
